Original:
Grundbegriffe der stoischen Satzlogik
Λόγος δέ ἐστιν [...] τὸ συνεστηκὸς ἐκ λήμματος ἢ λημμάτων καὶ προσλήψεως
καὶ ἐπιφορᾶς, οἷον ὁ τοιοῦτος, “εἰ ἡμέρα ἐστί, φῶς ἐστι· ἡμέρα δέ ἐστι· φῶς
ἄρα ἐστί”. λῆμμα μὲν γάρ ἐστι τὸ “εἰ ἡμέρα ἐστί, φῶς ἐστι”·πρόσληψις τὸ
“ἡμέρα δέ ἐστιν”· ἐπιφορὰ δὲ τὸ “φῶς ἄρα ἐστί”. τρόπος δέ ἐστιν οἱονεὶ σχῆμα
λόγου, οἷον ὁ τοιοῦτος “εἰ τὸ πρῶτον, τὸ δεύτερον ἀλλὰ μὴν τὸ πρῶτον· τὸ
ἄρα δεύτερον”. Λογότροπος δέ ἐστι τὸ ἐξ ἀμφοτέρων σύνθετον, οἷον “εἰ ζῇ
Πλάτων, ἀναπνεῖ Πλάτων· ἀλλὰ μὴν τὸ πρῶτον· τὸ ἄρα δεύτερον”.
παρεισήχθη δὲ ὁ λογότροπος ὑπὲρ τοῦ ἐν ταῖς μακροτέραις συντάξεσι τῶν
λόγων μηκέτι τὴν πρόσληψιν μακρὰν οὖσαν καὶ τὴν ἐπιφορὰν λέγειν, ἀλλὰ
συντόμως ἐπενεγκεῖν “τὸ δὲ πρῶτον· τὸ ἄρα δεύτερον”.
Quelle:
Diogenes Laertios:
Leben der Philosophen
/
Vitae philosophorum
(
Vit.)
7, 76f. = LS 36A.
Edition: N.N.
Auslegung:
- der Text verweist auf die komplexe logische Struktur der stoischen Lehre
- im Zentrum stehen Satzzusammenhänge, anders als in der aristotelischen Syllogistik
- vgl. ein begrifflich akzentuiertes syllogistisches Schema
- grundlegend Struktur der stoischen Aussagenlogik ist hingegen der modus ponens, zu dem noch weitere modi hinzukommen
- für die hier zitierte Variante ist die Variierung der Prämissen ein entscheidender Geschichtspunkt
- von vornherein Ausrichtung der stoischen Sätze auf umfangreiche Argumentationsketten, die abgekürzt zitiert werden
Themen:
-
Logik
-
Stoiker
-
Satzlogik
-
Antike Philosophie II