Original:
Origenes diskutiert, ob das Vorwissen Gottes eine Gefahr für die Freiheit darstellt
[1] Καί φασιν, εἰ ἐξ αἰῶνος ἔγνω ὁ θεὸς τόνδε τινὰ [...] τάδε ποιήσειν τὰ ἀδικήματα, ἀψευδὴς δὲ ἡ γνῶσις τοῦ θεοῦ [...], κατηνάγκασται τὸ ἀδικήσειν αὐτὸν καὶ ἀδύνατον ἔσται ἄλλο τι πρᾶξαι αὐτὸν ἢ ὅπερ ἔγνω ὁ θεός· [...]
[2] Πρὸς οὓς λεκτέον ὅτι ἐπιβάλλων ὁ θεὸς τῇ ἀρχῇ τῆς κοσμοποιΐας [...], ἐπιπορεύεται τῷ νῷ ἕκαστον τῶν ἐσομένων, ὁρῶν ὅτι ἐπεὶ τόδε γέγονε, τόδε ἕπεται, ἐὰν δὲ γένηται τόδε τὸ ἑπόμενον τόδε ἀκολουθεῖ, οὗ ὑποστάντος τόδε ἔσται· καὶ οὕτω μέχρι τέλους τῶν πραγμάτων ἐπιπορευθεὶς οἶδεν ἃ ἔσται. [...]
[3] Καὶ εἰ χρὴ λέγειν οὐ τὴν πρόγνωσιν αἰτίαν τῶν γινομένων [...], ἀλλὰ παραδοξότερον μὲν ἀληθὲς δὲ ἐροῦμεν, τὸ ἐσόμενον αἴτιον τοῦ τοιάνδε εἶναι τὴν περὶ αὐτοῦ πρόγνωσιν. Οὐ γὰρ ἐπεὶ ἔγνωσται γίνεται, ἀλλ’ ἐπεὶ ἔμελλεν γίνεσθαι ἔγνωσται.
Quelle:
Origenes:
Philokalia
(
philok. )
23, 1, l. 1-15.
Edition: N.N.
Auslegung:
Origenes diskutiert als einer der ersten die Frage, ob das Vorwissen Gottes auch über Zukünftiges die menschliche Freiheit aufhebt. (VL
Freiheit )
Ein Hintergedanke des Textes, der hier nicht ausdrücklich erwähnt wird, findet sich in Aristoteles’ Diskussion des Beispiels der Seeschlacht (PZ 722). Problematisch für die Freiheitsdiskussion wird diese Überlegung, wenn man:
a) Einen allwissenden Gott annimmt, wie die Christen es tun, und
b) die Möglichkeit zu wählen, als entscheidenden Bestandteil der Freiheit versteht.
Themen: